{ "title": "Zeytin Budama", "image": "https://www.zeytinyagli.gen.tr/images/zeytın-budama.jpg", "date": "21.01.2024 08:16:22", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Zeytin budama, zeytin ağacı dünyadaki ağaçların ilki olarak kabul edilmekte, uzun ömrü yüzünden de ölümsüz ağaç denmektedir. Eğer zeytin ağaçlarına uygun bakım uygulanırsa, ömrünün her aşamasında verimliliğini devam ettirir. Bakım teknikleri arasında en önemlilerinden birisi de zeytin budama işleminin yapılmasıdır. Budama genel olarak ağacın tacında olan dal ve sürgünlerin kesilerek çıkarılması, uç alma, eğilme gibi işlemleri içerir.

Zeytin budama neden yapılmalıdır?
Zeytin budama yapılmazsa, ağaçlarda şekil bozukluğu olur, sürgün gelişimi ve mahsul veriminde denge kaybolur. Bu yüzden ağaçta kuruma ve çalılaşma ortaya çıkar. Ağaçtaki bitki özsuyu dolaşımı bozulur, ürünlerin kalitesi ve miktarı beklenenden az olur.

Zeytin budama ne zaman yapılmalı?

Zeytin budama her mevsimde yapılabileceği gibi, en doğru yaklaşım ilkbaharda don tehlikesinin geçmesinden sonra, henüz sürgün büyümesi başlamadan yapılması olur. Her yıl hafif de olsa, budama yapılması iyi olur. Bunu yapamazsınız, iki yılda bir yapmalısınız. Bu durumda dolu yılın başlangıcında budama yapmanız, yok yılındaki farkı azaltacaktır. Eğer budamayı 4-5 yılda bir zeytin budama yaparsanız, bu sert kesimlerin yapılmasına neden olur. Bu yüzden periyodisite artar. Ağaçlar zeytin dal kanserine yakalandıysa, zeytin budama kanserli bölgelerin kesilmesi Temmuz, Ağustos aylarında yapılmalı. Zeytin ağaçları dondan zarar gördüyse, bir yıl bekleyip ardından normal budama sürecinde dondan zarar gören dallar ve sürgünler çıkarılmalıdır.

Zeytin budama sırasında nelere dikkat edilmeli?

Budama yaparken zeytin ağaçlarında yara yüzeyi açılmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle kalın dallar kesilirken, kabukların sıyrılmaması gerekir. Önce yük alma işlemi yapılırsa, buna engel olursunuz.

Zeytin ağaçlarında zeytin dal kanseri hastalığı varsa, kullanılan budama aletlerini ağaçtan ağaca geçirirken %5 oranlık göztaşı eriyiğine, çamaşır suyuna ya da alevden geçirmeye çalışın. Bu sayede dezenfekte edilmiş olur.

Zeytin budama sırasında, ağaçta kökten alınan suyun yetebileceği ve güneşten en iyi şekilde yararlanacağı şekilde taç hacmi oluşturulmalı. Bunun için; yeni dikilecek zeytin fidanlarını tek gövdeli yaparak, topraktan yaklaşık 50 cm yüksekliğe çıkmış sürgünlerde uç alma yapılmalıdır. Ancak fidanın doruk dalı kesinlikle kesilmemelidir. Şekil budaması yapılan genç ağaçlarda ve verimli yaşlı ağaçlarda, 0,7-1 mt yüksekliğindeki gövdeden farklı yönlere çıkmış 3-4 ana dalın olmasına özen gösterilmelidir. Zeytin ağaçlarının tacında en yüksek düzeyde güneşlenmenin olacağı şekilde yaprak ve odun miktarının olması gerekir.

Ağaçlarda oluşacak yara yerinin kolay kapanması, havanın soğuk ve sıcağından korunması, zararlılardan ve hastalıklardan korunması için, budamadan sonra bordo bulamacı kullanılarak ilaçlama yapılmalıdır. Bordo bulamacı zeytin ağaçlarına su yürümeden evvel %2 oranında, su yürüdükten sonra da %1 oranında olmalıdır. Ağaçların çiçeklenme döneminde ise ilaçlama yapılmamalıdır.

Kalın dallar kesildiğinde, yüzeylere 3 bölüm bitkisel katran ve 1 bölüm göztaşı sürülmelidir. Aksi halde yara yerlerinin kapanması zor olur ve daha sonradan kurumalar meydana gelir.

Zeytin budama sonrasında kalan budama artıkları malçlama denen işlem sayesinde ağaca geri kazandırılmalıdır. Bu işlem kalın talaş şeklindeki artıkların ağaç altına serpilmesidir. Bu topraktan su kaybını azaltır, aynı zamanda toprağa organik madde sağlar. Yapraklar toprağı tam örterse, bu bölgede yabani ot çıkması da engellenir. Budama artıklarının bir kısmı da filizkıran zararlısı için tuzak olarak da kullanılabilir.
" } ] }